نگاشت های تفسیری سوره حجرات-20

تفسیر نگاشت سوره حجرات آیه 18

إِنَ‌ اللَّهَ‌ یَعْلَمُ‌ غَیْبَ‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌ وَ اللَّهُ‌ بَصِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ‌

ترجمه نگاشت:

خداوند غیبت آسمانها و زمین را می‌داند و نسبت به آنچه انجام می‌دهید بیناست!

 

نکته ها و پیام ها:

*خداوند،آگاه به اسرار نهفته آسمان ها و زمین-یعلم غیب السموات و الارض-

*خداوند دارای بصیرت و بینایی عمیق و ژرف نسبت به اعمال پیدا و پنهان آدمیان

*اعمال آدمیان نشانگر میزان صداقت آنان در ادعای ایمان –یمنون علیک ان اسلموا...والله بصیر بما تعملون-

*آعمال آدمی دارای وجوهی پیچیده و بازشناسی خلوص و ناخالصی آن نیازمند بصیرت و ژرف نگری الهی است(باید به سلاح تقوی مجهز باشیم تا رفتار منافقانه از مومنانه را تشخیص دهیم)

*تحلیل انگیزه های نهفته آدمیان در اعمال ،بسیار دقیق تر از آگاهی یافتن به اسرار نظام مادی است(برای بشرعلم قطعی به نظامات کیهانی ممکن است لیکن پی بردن به آنچه در اندیشه و دل انسان می گذرد نا ممکن)

*توجه به علم و بصیرت الهی بازدارنده انسان از بی صداقتی در عقیده و ناخالصی در عمل است. (اگر بدانیم از روزنه‌اى فیلم ما را مى‌گیرند و یا صداى ما را ضبط مى‌کنند، در کلمات وحرکات خود دقّت بیشترى مى‌کنیم.)

*آسمان ها و زمین ،علاوه بر ابعاد مادی و مشهود دارای زوایای پنهان و اسراری نامکشوف بر آدمیان.

*در مدار توحید، ارزش ها بر اساس تظاهر، منّت وشعار نیست، بلکه بر اساس اخلاص قلبى است که آگاهى بر آن مخصوص خداست. «إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ غَیْبَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» (خداوندى که غیب و پنهان هستى را مى‌داند، چگونه ایمان درونى ما را نمى‌داند؟)

*علم خداوند همراه با بصیرت او است. علم او، اجمالى، سطحى، یک جانبه، قابل تردید و موقّت نیست. إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ‌ ... وَ اللَّهُ بَصِیرٌ ...

*خداوند حتی‌ ‌از‌ خطورات‌ قلبی‌ ‌شما‌ و خیالات‌ فاسده‌ و مقاصد باطله‌ ‌با‌ خبر و بینا ‌است‌.

«والحمد للّه ربّ العالمین»

پایان سوره

 

دریافت موضوعات کلی ایه 18 سوره حجرات

نگاشت های تفسیری سوره حجرات-19

تفسیرنگاشت سوره حجرات آیه 17

یَمُنُّونَ‌ عَلَیْکَ‌ أَنْ‌ أَسْلَمُوا قُلْ‌ لاَ تَمُنُّوا عَلَیَ‌ إِسْلاَمَکُمْ‌ بَلِ‌ اللَّهُ‌ یَمُنُ‌ عَلَیْکُمْ‌ أَنْ‌ هَدَاکُمْ‌ لِلْإِیمَانِ‌ إِنْ‌ کُنْتُمْ‌ صَادِقِینَ*

ترجمه:

‌آنها بر تو منّت می‌نهند که اسلام آورده‌اند؛ بگو: «اسلام آوردن خود را بر من منّت نگذارید، بلکه خداوند بر شما منّت می‌نهد که شما را به سوی ایمان هدایت کرده است، اگر (در ادّعای ایمان) راستگو هستید!

واژه نگاشت:

یَمُنُّونَ: ازریشه "مَنن" (به فتح میم) طبرسى ذیل آیه [بقره:262]. و [آل عمران:164]. مى‏گوید: مَنّ در اصل به معنى قطع است و از آن است [فصّلت:8]. یعنى براى آنهاست پاداش غیر مقطوع و ابدى. منت نهادن و به رخ کشیدن نعمت را از آن منة گویند که وظیفه نعمت شده را قطع مى‏ کند (دیگر بر او لازم نیست در مقابل نعمت تشکر کند یا چیز دیگرى انجام دهد) ایضاً منة به معنى نعمت است که شخص به واسطه آن از گرفتارى قطع و خارج مى ‏شود. این مطلب مورد تأیید فیومى در مصباح است و ممنون را به معنى مقطوع گفته و گوید مرگ را از آن منون گویند که قاطع زندگى است در صحاح گفته: «اَلْمَنُّ: اَلْقَطْعُ» و در قاموس آمده: «مَنَّ الْحَبْلَ: قَطَعَهُ» یعنى ریسمان را برید. راغب نسبت این معنى را به «قیل» داده و گوید: من چیزى است که با آن وزن کنند، وزن شده را موزون و ممنون گویند. منة به معنى نعمت سنگین است. منت دو جور اطلاق دارد: فعلى و قولى. منت خدا فعلى است و آن سنگین کردن بندگان با نعمت و عطیه است «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنینَ» یعنى خداوند بر مؤمنان نعمت بخشید. و منت قولى که شمردن و به رخ کشیدن نعمت است قبیح مى ‏باشد مگر وقتیکه طرف کفران نعمت کند (ترجمه آزاد). آنانکه من را قطع معنى کرده ‏اند گویند آلت وزن را از آن من گویند که جنس وزن شده با آن در مقدارى قطع و تعیین مى ‏گردد.

شان نزول:

 بیشتر مفسران گفته اند :آیه در باره منافقین نازل شده است.در مقابل کسانی هم گفته اند: در باره گروهی از مسلمانان که با اسلام آوردنشان برپیامبر منت می گذاشتند فرود آمده است.سخن سومی هم می گوید :آیه در باره طایفه ی بنی اسد می باشد .آنان به همراه اهل و عیال و تقدیم صدقات و کمک های مالی در محضر رسول (ص)اسلام آوردند.و این موضوع را مهم تلقی کرده و اسلامشان را منتی بر پیامبر خدا دانستند.

نکته ها و پیام ها:

*گزارش خداوند از منت گذاری بیجای گروهی از مسلمانان به جهت اسلام آوردن خود

* ساحت و مقام مسلمانان واقعی دور از منت نهادن بر پیامبر خدا به سبب اسلام آوردنشان

*پیامبر صلی الله علیه و آله مامور به عدم پذیرش منت مسلمانان در مورد اسلام آوردنشان.(چنین اسلامی که همراه با منت باشد مورد پذیرش خداوند نیست)

*خداوند از منت گذاشتن مسلمانان بر پیامبر نهی کرده است.

*مومنان مرهون منت خداوند هستند که راهیابی آنان را به ایمان میسر و ممکن ساخته و از جهالت ها(علمی و عملی)نجاتشان داده است.

*منت نهادن بر رسول خدا (ص)منت نهادن بر خداوند است.

*هدایت مردمان به سوی ایمان بر اساس تفضل و لطف الهی نسبت به ایشان است نه استحقاق و شایستگی آنان

*انسان از ایمان خود،خودش بهره وری می کند و سود می برد و خداوند از ایمان او بی نیاز است. بنابر این منت گذاری وجهی ندارد.

* ایمان ،دارای ارزش واقعی وشایان امتنان است نه صرف تسلیم در برابر قدرت دین و یا بهره های اقتصادی و سیاسی و قومی از دین.

*تاکید خداوند بر عدم صداقت گروهی از مسلمانان (اعراب بدوی)در ادعای ایمان .(بل اللّه یمنّ علیکم أن هدیکم للایمان ان کنتم صادقین)تعبیر«إن کنتم صدقین» در حقیقت ایمان اعراب را زیر سؤال برده است; یعنى، شما صادق نیستید .بر فرض که واقعاً ایمان آورده باشید، شایسته این است که خدا بر شما منت نهد; نه شما بر او.

*خداوند در این آیه، نعمت ایمان و در آیه‌ى 164 سوره آل‌عمران، فرستادن انبیا و در آیه‌ى 5 سوره قصص، وارث کردن مستضعفان را منّت خود بر مردم شمرده است و این نشان مى‌دهد که مهم‌ترین نعمت‌ها، نعمت هدایت الهى، رهبرى معصوم و حکومت حقّ مى‌باشد.

دریافت فایل موضوعات کلی آیه 17 سوره حجرات

نگاش های تفسیری سوره حجرات -18

تفسیرنگاشت سوره حجرات آیه 16

قُلْ‌ أَ تُعَلِّمُونَ‌ اللَّهَ‌ بِدِینِکُمْ‌ وَ اللَّهُ‌ یَعْلَمُ‌ مَا فِی‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ مَا فِی‌ الْأَرْضِ‌ وَ اللَّهُ‌ بِکُلِ‌ شَیْ‌ءٍ عَلِیمٌ‌

ترجمه:

بگو: «آیا خدا را از ایمان خود با خبر می‌سازید؟! او تمام آنچه را در آسمانها و زمین است می‌داند؛ و خداوند از همه چیز آگاه است!»

پیام ها و نکته ها:

·        گروهى با سوگند به پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله گفتند که ایمان ما صادقانه است. این آیه نازل شد که نیاز به سوگند نیست، خداوند به همه چیز آگاه است.

·        ایمان نمایی مورد نکوهش خداوند است.(ایمان را در عمل باید ثابت کرد نه در ادعا)

·        تظاهر نزد پیامبر صلى الله علیه و آله در حقیقت تظاهر نزد خداست. با این‌که این گروه نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله تظاهر کردند، ولى قرآن مى‌فرماید: ( أَ تُعَلِّمُونَ اللَّهَ‌ ...)

·        خداوند به ایمان و بی ایمانی افراد علم دارد

·        علم خداوند به چگونگی ایمان انسان ها ،مبتنی بر ملاک های واقعی و عینی است نه ادعاها و اظهارات گفتاری آنان

·        خداوند به ضمیر و باطن انسان آگاهی دارد و از اعلام و اظهار آنان بی نیاز است.

·        خداوند به تمامی موجودات آسمان ها و زمین آگاهی و علم دارد.

·        آگاهی خداوند بر تمامی هستی دلیل بر عدم نیاز او از گزارش ها بر مومن بودن یا مومن نبودن افراد

·        احاطه علم الهی بر تمام اشیاء

·        توجه به علم الهی انسان را از لاف و گزفه گویی و بی صداقتی در دین باز می دارد.

·        عرضه ‌ى عقائد خود به اولیاى خدا، اگر براى ارزیابى واصلاح ویا کسب اطمینان باشد، بسیار پسندیده است، چنانکه حضرت عبدالعظیم حسنى عقائد خود را به امام هادى علیه السلام عرضه کرد. امّا اگر عرضه ‌ى عقائد ریاکارانه باشد، جاى سرزنش وتوبیخ است.

فایل موضوعات کلی آیه 16 را اینجا دریافت کنید