نگاشت های تفسیری سوره کوثر 21-1

تفسیر نگاشت سوره کوثر آیه 1

بِسْمِ ﭐللَّهِ ﭐلرَّحْمَـنِ ﭐلرَّحِیمِ

إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ ﭐلْکَوْثَرَ ﴿1﴾ فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَﭐنْحَرْ ﴿2﴾ إِنَّ شَانِئَکَ هُوَ ﭐلْأَبْتَرُ ﴿3﴾

ترجمه:

ما به تو کوثر [= خیر و برکت فراوان‌] عطا کردیم! پس برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن! (قطعا)دشمنت خود بى‌تبار خواهد بود.

و اما بررسی آیه اول:

إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ ﭐلْکَوْثَرَ ﴿1﴾

شان یا سبب فرودآمدن سوره:

روایتی گوید: هنگامی که ابراهیم فرزند پیامبر صلی الله علیه و آله از دنیا رفت،مشرکین که به یکدیگر می رسیدند از باب طعنه و سرزنش می گفتند محمد دیشب ابتر شده است.پس این سوره فرود آمد.- تفاسیر ابن المنذر و طبرانى-

یادآوری مجدد: شان نزول ها مفهوم آیه را محدود نمی کنند. در حقیقت فهم آیه را آسان تر می کنند.

واژه نگاشت:

اعطینا: «أعطی» و «إعطاء» از ریشۀ «عَطو»، به معنای دادن چیزی به دیگری،گرفتن و به یکدیگر بخشیدن،است. عطاء هر چند مخصوص به بذل و احسان است، ولى در قرآن هم در بذل و هم در مطلق دادن چیزى به کار رفته است.- واژه "اعطینا" در این قالب همین یک بار در قرآن آمده است.

کوثر:از کثیر «الْکَوْثَرَ»: مبالغه در کثرت است، یعنی خیر و خوبی بی‌نهایت فراوان. بر حروف اصلى «کوثر» (کاف، ثاء و راء)، حرف «واو» اضافه شد تا بر افزون بودن وصف کثرت دلالت کند; این کلمه نام نهرى در بهشت نیز مى باشد (مقاییس اللغة). به مردى که سرور و داراى خیر فراوان باشد «کوثر» گفته مى شود (صحاح) و در معناى آن، عدد فراوان نیز گفته شده است. (مصباح)

وانحر: از ماده «نحر» که مخصوص کشتن شتر است و به معانی زیر نیز از این واژه استفاده شده است.

رو به قبله ایستادن به هنگام نمازاست، چرا که ماده «نحر» به معنى گلوگاه مى باشد، سپس عرب آن را به معنى «مقابله با هر چیز» استعمال کرده است.

بلند کردن دست ها به هنگام تکبیرو آوردن آن در مقابل گلوگاه و صورت است

شانِئَکَ: دشمن کینه توز . از مصدر شنآن به معنی کینه توزی .

اَبتَر: اَبتر به حیوان دم بریده سپس به مناسبت به کسى که نسلى نداشته باشد تا جانشینش شود، مى‌گویند . به روایت ابن‌عبّاس و سُدّى، قریش به مردى که پسرانش مى‌مردند نیز ابتر مى‌گفت.

نکته ها و پیام ها:

*خداوند پیامبر را از خوبی های فراوان برخوردار ساخت.(نگاه کنید به معانی کوثر)

*برخورداری از نسل گسترده ،بشارت خداوند به پیامبر (ص)- اعطی فعل ماضی تحقق حتمی کوثر و نسل فراوان به پیامبر-

*گسترش نسل پیامبر صلی الله علیه و آله از خبرهای غیبی قرآن است.

*خداوند بشارت دهنده پیامبر صلی الله علیه و آله به کوثر بودن فاطمه سلام الله علیها و فراوانی نسل رسول از طریق ایشان.

*تاریخ قطعی زندگانی پیامبر صلی الله علیه و آله که از او پسری نماند گواه بر آن است که تنها مصداق کوثر فاطمه سلام الله علیها است.

*حضرت فاطمه سلام الله علیها خیر کثیر و عطای خداوند به پیامبر صلی الله علیه و آله است.

* خداوند حامی و یاور پیامبر صلی الله علیه و آله در برابر زخم زبان دشمنان(ان شانئک هوالابتر)

*پیامبر صلی الله علیه و آله خواهان تداوم نسل خویش و در آرزوی داشتن ذریه (لحن بشارت آمیز آیه- انا اعطیناک الکوثر- بیانگر اشتیاق)ایشان به داشتن فرزند است.

دانستنی های مفید:

-         فخر رازی صاحب تفسیر الکبیراز علمای بزرگ اهل سنّت است، می‌گوید واقعاً این کوثر باید زهرا باشد. این کلمه ‌از این عالم سنّی است. «چه نسلی با برکت تر از نسل فاطمه که مثل باقر و صادق و رضا از نسل او هستند»(تفسیر نور؛قرائتی)

-         حضرت خدیجه (س)همسر گرامی رسول خدا(ص) مال کثیر داد، کوثر گرفت. از کثیر بگذرید و به کوثر برسید (تفسیر نور؛قرائتی)

-         بی همتا بودن کلمات سوره کوثر در قرآن