سید محمد عبداللهی(اسماء الحسنی)

آموزه های قرآنی(تفسیر و علوم قرآنی)

سید محمد عبداللهی(اسماء الحسنی)

آموزه های قرآنی(تفسیر و علوم قرآنی)

سید محمد عبداللهی(اسماء الحسنی)

صفحه شخصی سید محمد عبداللهی دانش آموخته حوزه و دانشگاه که در سطح خارج فقه و اصول و کارشناسی ارشد دروس کلاسیک را گذرانده و مطالعات مستمری در بیش از چهار دهه بر اساس علایق و انگیزه های شخصی در باره تفسیر، معارف و علوم قرآنی ودارد.

شناسه های ارتباطی با نویسنده و بلاگ در پیام رسان ها

با شماره 09218305249

صفحه قرآنی رحیق در ایتا:

https://eitaa.com/rahighemakhtoom

آخرین نظرات
  • ۵ دی ۰۲، ۲۲:۲۴ - اصغر جاهدی
    احسنت
  • ۱۵ آذر ۰۲، ۲۳:۴۶ - منتظرالمهدی (عج)
    ممنون
  • ۸ مرداد ۹۷، ۱۲:۰۰ - منتظر المهدی
    خدا قوت
  • ۱ مرداد ۹۷، ۱۸:۴۰ - منتظر المهدی
    خدا قوت
نویسندگان

۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «تقوی» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

تفسیر نگاشت آیه 13 سوره حجرات


یَآ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَى‏ وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوباً وَ قَبَآئِلَ لِتَعَارَفُواْ إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ


اى مردم! ما شما را از مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ‏ها و قبیله ‏ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا گرامى ‏ترین شما نزد خدا، با تقوا ترین شماست، همانا خدا داناى خبیر است.


واژه نگاشت:

اُنثی:از ریشه اَنَثَ (تکرار 30 بار) انثى به معنى ماده است مقابل نر، خواه انسان باشد یا غیر آن. منظور از ذکر و انثی در آیه آدم و حواست.

شعوبا: از شعب نسل یا نژادی از مردم ،ایل و طایفه بزرگ جمع شُعَب،تیره و ملت ها،جمیع عظیمی از مردم که دارای اصل واحدی بوده وقبیله ها از آن منشعب و جدا گردد.

لتعارفوا:از باب تفاعل (تَعارَفَ)تا تفاوت ها و زمینه ها و استعدادهای گوناگون یکدیگر را بشناسید

اتقاکم: از ریشه وقی(تکرار مشتقات 258 بار) وقایه و وقاء حفظ شى‏ء است از آنچه اذیت و ضرر مى ‏رساند.


پیام ها و نکته:

·        همه انسان ها و نژاد های بشر از یک زن و مرد پدید آمده اند(پدر و مادر همه یکی است- نفی برتری نژادی)

·        نژادهای گوناگون فاقد کمترین مزیت و برتری بر یکدیگر در اصل آفرینش

·        آفرینش نسل گسترده بشر از یک زن و مرد به وسیله پروردگار نمود عظمت آفریدگار است.

·        پیدایش نژاد ها و ملیت های گوناگون تدبیرالهی در جهت شناخت آنان نسبت به یکدیگر(تشخصات اجتماعی برای سهولت و روانی جریان ارتباط)

·        تکیه بر ملیت و نژاد و قبیله برای اثبات شرافت امری موهوم و بی ارزش است(ملاک و معیار بودن ارزش تقوی است)

·        تامل و توجه آدمیان به منتهی شدن آنان به یک پدر و مادر از میان برنده تفاخر های خیالی آنان

·        تشخیص و شناخت انسان ها به وسیله یکدیگر امری مهم در قوام جامعه و مناسبات اجتماعی

·        گرایش انسان هابه جمع و اجتماع امری تکوینی و فطری(تعبیر جَعَلنا بیانگر قانون تکوینی و چون سخن از انسان است امری فطری است)

·        تقوا تنها ملاک کرامت و ارزش آدمیان نزد خداوند

·        ملاک برتری و فضیلت آدمیان بر یکدیگر تنها تقوای الهی است نه ارزش های قومی،ملی و نژادی

·        تقوا روح اصلی همه ارزش ها و خصلت های متعالی

·        تقوا دارای درجات و مراتب مختلف است(اتقاکم افعل تفضیل)

·        ترغیب انسان به تحصیل و کسب تقوای حد اکثری از سوی خداوند

·        تفاخرهای قومی و نژادی از عوامل تفرقه و زوال وحدت و یکپارچگی جوامع بشری است.

·        بیان دو وصف "علیم"و"خبیر"برای خداوند بیانگر آگاهی همه جانبه او به آشکار و پنهان انگیزه ها و رفتارهای آدمی

·        آگاهی خداوند به میزان تقوا و کرامت انسان ها

·        تظاهر به تقوی بی ارزش است ملاک برتری وجود حقیقت تقوی در آدمی است(اوصاف علیم و خبیر بیانگر آن است که خداوند خود تقوی را تشخیص می دهد)

·        ملاک قرار گرفتن تقوی به عنوان یگانه عامل کرامت انسان ها متکی بر علم و کاردانی خداوند

·        وجود تفاوت ها در نسل بشر به منظور آسانی و روانی در شناخت و ایجاد روابط اجتماعی نمودی از علم و کاردانی خداوند است.

·        برترى‏جویى، در فطرت انسان است و اسلام مسیر این خواسته‏ ى فطرى را تقوا قرار داده است. «انّ اکرمکم عنداللّه أتقاکم»


نکات مهم:

*بعضى مفسّران این آیه را مرتبط با آیات قبل دانسته و گفته‏اند: چون مسخره و غیبت کردن، برخاسته از روحیّه‏ى خودبرتربینى و تحقیر دیگران است، این آیه مى‏فرماید: ملاک برترى و کرامت، تقواست، نه جنس و نژاد.

*قرآن، تمام تبعیض‏هاى نژادى، حزبى، قومى، قبیله‏اى، اقلیمى، اقتصادى، فکرى، فرهنگى، اجتماعى و نظامى را مردود مى‏شمارد و ملاک فضیلت را تقوا مى‏داند. «ان اکرمکم عنداللّه أتقاکم»

*در کتاب آغاز و انجام جهان ص 138-140 گفته: در سوره توحید اوصافى براى خداوند متعال ذکر شده است که همه آنها منحصر در ذات مقدّس اوست خدا احد است، صمد است... و زائیده نشده و همتائى براى او نیست با این سوابق و اواحق بدست مى‏آوریم: تنها خداوند است که نزائیده است و جز او هر چه و هر که است همه زاینده‏اند و زائیده‏اند پس لابد همه ماده هستند، ماده‏اى نکره و ناشناس، زن نیستند ولى زائیده‏اند. (نقل به اختصار). مراد صاحب کتاب این است که کلمه اناث در معنى حقیقى خود است و احتیاج به تأویل نیست و موجودات عالم جز خدا همه انثى هستند و مى‏زایند و انثى لازم نیست فقط زن باشد ، تمام موجودات تو در تو هستند و به تدریج از هم زائیده و باز مى‏شوند. این سخن در نظر نگارنده بسیار عمیق و از همه صحیح‏تر و درستتر است و اللّه العالم.


برداشت کلی:

*دراین آیه به سه اصل مهم اشاره شده است: اصل مساوات در آفرینش زن و مرد، اصل تفاوت در ویژگى‏هاى بشرى و اصل این‏که تقوا ملاک برترى است. البتّه در آیات دیگر قرآن، ملاک‏هایى از قبیل علم، سابقه، امانت، توانایى و هجرت نیز به چشم مى‏خورد.

 


  • سید محمد عبداللهی
  • ۰
  • ۰


نگاشت های تفسیری سوره حجرات آیه 10


إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۱۰


در حقیقت مؤمنان با هم برادرند پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا پروا بدارید امید که مورد رحمت قرار گیرید (۱۰)


واژه شناسی:


اِنَّما: این واژه به دوشکل به کار می رود

الف- به صورت«إنما»حصرـ که إن و ما،یک کلمه به حساب می آید ـ و«ما»در آن، به اصطلاح اهل ادب،مای کافه بوده و در رسم الخط،به صورت متصل»إنما« نوشته می شود.


ب- «إن»تاکید و«ما»موصول،ـ که در این جا،هم در زمان تلفظ و هم،در کتابت ـ از هم جدا است،تا معنای صحیح آن فهمیده شود.

در آیه مورد بحث انَّما از نوع اول است که معنای حصر دارد.


اِخوَه: جمع اَخ -آنکه تو را با دیگرى در نسب یا قرابت یا دوستى پیوند زند ، یار ، دوست ، آنکه در هر مناسبت و مشارکتى با تو پیوند داشته باشد ، برادر .



پیام ها:


1-    برادری و اخوت حقیقی در پرتو ایمان به خدا وجود دارد .بنابر این برادری تنها در میان مومنان به خداوند بر قرار است.

2-    مومنان به راستی برادر یکدیگرند

3-    اخوت و برادری بارزترین ویژگی در زندگی اجتماعی مومنانه

4-    ایمان عامل محکم و بی بدیل برقرارکننده دوستی و پیوند عمیق میان انسان ها

5-    ستیزمیان مومنان ،ناسازگار با روح ایمان و برادری

6-    جامعه مومنانه نیازمند تنش زدایی و ستیز زدایی

7-    مومنان در نظام برادری دینی دارای مسئولیت در قبال یکدیگر

8-    انسان های بی تفاوت در قبال مشکلات و درگیری های جامعه اسلامی فاقد روح واقعی ایمان

9-    تامین حفظ منافع یکایک مومنان در پرتو حاکمیت روح برادری بر تمامی اعضای جامعه

10-        نیاز همیشگی جامعه اسلامی به تبلیغ روح برادری و تحکیم مودت و دوستی میان اعضای آن

11-        لزوم رعایت تقوی و ارزش های الهی در میانجیگری و ایجاد صلح میان مومنان

12-        فروهشتن مسئولیت های دینی و بی تفاوتی در برابر مشکلات جامعه بی تقوایی است

13-        رعایت تقوای الهی همواره کننده راه بهره مندی از رحمت خداوند است

14-        تفرقه و اختلاف در جامعه اسلامی و بی تفاوتی در قبال آن مایه محرومیت از رحمت الهی است

15-        حاکمیت رحمت الهی بر جامعه منوط و مشروط به خیرخواهی تک تک افراد نسبت به یکدیگر است




خلاصه برداشت:
ایمان برادری ایجاد می کند برادری ایمانی عامل مهم سازگاری اجتماعی است سازگاری اجتماعی عامل تقوی الهی و جامعه برخوردار از تقوی شایسته برخورداری از رحمت الهی است.

  • سید محمد عبداللهی
  • ۰
  • ۰
Image result for ‫تفسیر سوره حجرات‬‎
آیهإِنَّ الَّذِینَ یَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَٰئِکَ الَّذِینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَىٰ ۚ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِیمٌ*(آیه 3)

آنها که صدای خود را نزد رسول خدا کوتاه می‌کنند همان کسانی هستند که خداوند دلهایشان را برای تقوا خالص نموده، و برای آنان آمرزش و پاداش عظیمی است!
واژها:

غَضَّ :(ثلاثی مجرد مضاعف غضض ) نگاه نکرد،صدایش را بر نیاورد-کوتاه کردن نگاه و صدا یغضون:(مضرع سوم شخص جمع ) پایین می آورند،آهسته بر می آورند.
اصوات: جمع مکسر صوت :صداها
امتحن: مفرد مذکر غایب ماضی از باب افتعال –آزمایش کرد- قلبش را از ناخالصی پاک کرد –از ریشه مَحَنَ
قلوب: جمع مکسر قلب- دل،خرد-مغز و خالص هر چیزی

نکته ها:

1-     * اگر ادب در کلام لازم است ،در رفتار و کردار، شایسته تر است.
2-     * آهسته سخن گفتن نشانه ادب،تواضع،وقار و متانت وآرامش انسان است.
3-     * آزمایش دل های آدمیان برای آشکار ساختن میزان پاکی و تقوای درون آنان است. (چه بسیار افرادی که در ظاهر مودب و متواضع هستند ولیکن در درون متکبرند- ادب شان به اقتضای منافع شخصی و ریاکارانه است-)
4-      *پاداش های خداوند معمولا با صفات "کریم"،"عظیم"،"کبیر" و "غیر ممنون"(پیوسته و غیر منقطع)همراه است و سرچشمه همه آنها رحمت و لطف بی نهایت خداست.
5-     * آیه در بیان ادب سخن گفتن با رسول خداست . و به اقتضای مطلب دستورات اسلام در باره نوع سخن و گوینده و چگونگی بیان را مطرح می کنیم
-          واقعیت و حقیقت داشتن سخن(بنباءٍ یقین)
-          دل پسندی سخن(قول طیب)
-          رسا و شفافیت(قول بلیغ)
-          ادای نرم و ملایم(قولاً لیِّناً)
-          بزرگوارانه و کریمانه(قولاً کریماً)
-          پذیرش و عمل به آن آسان(قولاً میسوراً)
-          عاری از هرگونه لغو و هرزه گویی(اجتنبوا قول الزور)
-          همراه با کردارو عمل(لم تقولون مالا یفعلون)

پیام ها:

1-     * تقوا مستلزم تواضع و احترام نسبت به پیامبر و رهبری الهی
2-      *رعایت حرمت محضر رسول خدا مورد تشویق خداوند
3-      *انتساب پیامبر به خداوند راز حرمت والای آن حضرت
4-     * نرمش در گفتار و رعایت ادب در محضر رسول خدا نشانه توفیق یافتگان در آزمون تقوی
5-    *  مومنان تحت تمرین و آزمون الهی برای رسیدن به رشد و مرتبه تقوی(امتحان الهی زمینه ساز پدیده ی رشد و تعالی و وصول به تقوی)
6-    *  تقوای قلبی و درونی مرتبه والا و ارزشمند ایران
7-      *عدم تعالی ایمان و تقوی با وجود بعضی از خطاها و کاستی های قابل بخشش در زندگی فرد
8-     * تقوی زمینه ساز غفران و پاداش عظیم خداوند
9-      *پاداش های الهی بر اساس مراتب ایمان افراد
10-  *ضرورت توبیخ خلافکار و تشویق درستکار
11-  *لزوم استمرار ادب و رعایت حریم الهی اولیای خداوند
12-  *توبه و پاکی از گناه زمینه دریافت الطاف ویژه الهی
13-  *لازمه ایمان و تقوی عصمت از گناه نیست(مومنان دچار لغزش می شوند و لیکن به زودی جبران می کنند)
  • سید محمد عبداللهی