سید محمد عبداللهی(اسماء الحسنی)

آموزه های قرآنی(تفسیر و علوم قرآنی)

سید محمد عبداللهی(اسماء الحسنی)

آموزه های قرآنی(تفسیر و علوم قرآنی)

سید محمد عبداللهی(اسماء الحسنی)

صفحه شخصی سید محمد عبداللهی دانش آموخته حوزه و دانشگاه که در سطح خارج فقه و اصول و کارشناسی ارشد دروس کلاسیک را گذرانده و مطالعات مستمری در بیش از چهار دهه بر اساس علایق و انگیزه های شخصی در باره تفسیر، معارف و علوم قرآنی ودارد.

شناسه های ارتباطی با نویسنده و بلاگ در پیام رسان ها

با شماره 09218305249

صفحه قرآنی رحیق در ایتا:

https://eitaa.com/rahighemakhtoom

آخرین نظرات
  • ۵ دی ۰۲، ۲۲:۲۴ - اصغر جاهدی
    احسنت
  • ۱۵ آذر ۰۲، ۲۳:۴۶ - منتظرالمهدی (عج)
    ممنون
  • ۸ مرداد ۹۷، ۱۲:۰۰ - منتظر المهدی
    خدا قوت
  • ۱ مرداد ۹۷، ۱۸:۴۰ - منتظر المهدی
    خدا قوت
نویسندگان

۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «فرهنگ قرآنی» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰


برای دانلود و گوش دادن فایل های صوتی برنامه شمیم دانش اینجا کلیک کنید

 

*******

سوالات ادبیات داستانی- جلسه سوم

 

1_ در آیه ی «انی اعلم ما لا تعلمون» خداوند چه چیزی می داند که انسان از فهم آن عاجز است؟

الف)قصه خلقت✔️

ب)سرنوشت انسان

ج)نتیجه اعمال


۲_از کدام نوع قصه ها متاسفانه انسانها کم استفاده میکنند و از آنها آنچنان که شایسته هست بهره تربیتی و رفتاری نمی برند؟

الف)داستان زنان نمونه

ب)قصه افراد خوب( زنان و مردان خوب)

ج) قصه تاریخ گذشتگان✔️


۳_قصه جریان مباهله و داستان جنگ خندق مربوط به کدام نوع قصه های مستند هستند؟

الف)قصه تاریخ گذشتگان

ب)داستان انسان های خوب با فرزندان خوب

ج)قصه هایی که مربوط به ظهور پیامبر و صدر اسلام است.✔️

د)قصه های انسان های خوب


۴_سوره دهر در شأن کدام بزرگواران است و مربوط به کدام نوع قصه است؟

الف)مولا امیرالمومنین،حضرت زهرا، امام حسن، امام حسین-قصه افراد خوب✔️

ب)مولا امیرالمومنین،حضرت زهرا، امام حسن، امام حسین-داستان انسان های خوب با فرزندان خوب

ج)حضرت محمد،حضرت علی، حضرت زهرا- قصه انسان های خوب


۵_قصه حضرت مریم در قران از کدام نوع قصه ها است؟

الف)قصه زنان نمونه

ب)قصه انسان های خوب با فرزندان خوب

ج)قصه انسانهای خوب✔️


۶_در قصه سجده ی شیطان به حضرت آدم چه چیزی مهم و مطرح است؟

الف) امر خدا✔️

ب)جنس

ج)قرب و نزدیکی


۷_همسر کدام یک، همسری خوب و شایسته نبودند؟

الف)حضرت امام حسن

ب)حضرت نوح و لوط✔️

ج)فرعون


۸_فرشتگان مقرب خداوند......تا هستند و رئیس آنها.....است؟

الف)چهار، عزارئیل

ب)چهار، جبرئیل✔️

ج)پنج، اسرافیل

د)پنج، میکائیل


۹_خداوند در آیه ی «لقد کان فی قصصهم عبده لاولی الاالباب» بهره گیری از کدام نوع قصه ها دعوت میکند؟

الف)غیر تخیلی

ب)حقیقی

ج)مستند

د)همه موارد✔️


۱۰_قصه های قرانی به چند دسته تقسیم می شوند؟

الف)۳دسته✔️

ب)۴دسته

ج)۲دسته


11-انواع قصه های قران کدامند؟

الف - قصه هایی که اتفاق نیفتاده .

ب- قصه های شان نزول .

ج -قصه هایی در قالب مثل

د -همه ی موارد✔️


12- قصه های قرانی چند نوع هستند ؟

الف -واقعی وخیالی

ب -تخیلی وغیر تخیلی ✔️

ج  -واقعی وغیر واقعی

د - تخیلی وواقعی


13- به قصه های غیر تخیلی چه گفته میشود ؟

الف -قصه های مستند ✔️

ب- قصه های مستند واقعی

ج  - قصه های واقعی

د - هیچ کدام


14.قصه های غیر تخیلی چه قصه هایی هستند ؟

الف -قصه هایی که یک ریشه حقیقی در تاربخ دارند.

ب -قصه هایی که در عالم واقع اتفاق افتاده اند .

ج -قصه هایی که در قران مثال زده می شود .

د -گزینه 1 و 2✔️


15 -برای قصه غیر تخیلی چه قصه ای می توانیم مثال بزنیم؟

الف - قصه خلقت جهان✔️

ب -قصه خلقت انسانها

ج -قصه خلقت پیامبران وجهان


16- خداوند وقتی ملائکه را جمع کرد به انها چه فرمود ؟

الف -من مبخواهم برای خود خلیفه وجانشینی خلق کنم

ب -من میخواهم برای خود خلیفه وجانشینی در  زمبن خلق کنم .✔️

ج -من میخواهم برای خود جانشبنی در زمبن خلق کنم .


17- خداوند ایه " انی اعلم مالا تعلمون " در جواب چه کسانی فرمودند؟

الف -ابلیس

ب - ملائکه ✔️

ج -ابلیس وملائکه


18- از قصه های مستند به چه مواردی می توان اشاره نمود؟

الف -قصه موجودات نامرئی مثل ملائکه یا شیطان

ب -قصه ی فرشته ها وملائک که با هم سخن می گویند .

ج -تاریخ گذشتگان وداستان زنان نمونه

د - همه موارد✔️


19 -این ایه " ابی واستکبر وکان من الکافرین " در مورد چه کسی است  ؟

الف - ابلیس ✔️

ب -ابلیس وکافران

ج کافران


20- شیطان در جواب خداوند که فرمودند چرا سجده نکردی ، چه گفت ؟

الف - گفت من از ادم بهترم چرا که جنس من از اتش است ولی او نه .

ب -گفت  من بهتر از ادم هستم چرا که جنس من از اتش است واو از خاک .✔️

ج  -گفت  من از او بهتر هستم  چرا که جنس من از اتش است واو از خاک


21- شیطان چه تصوری میکرد که ادم را سجده نکرد ؟

الف - تصور میکرد نزد خدا او بهتر است .

ب تصور میکرد کسی نمی تواند مثل او مطرح شود .

ج - تصور می کرد جنس مهم ومطرح است✔️


22 -فرشتگان مقرب خداوند کدامند ؟

الف -جبرئیل وعزرائیل

ب - میکاییل واسرافیل

ج  - ایلیا  و اسرافیل

د -1و 2✔️


23.-فرشته های چپ وراست   انسان چه  چیزهایی می نویسند ؟

الف -کارهای بد وخوب مینویسند.✔️

ب -کارهای خوب وبد می نویسند.

ج - کارهای روز مره را مینویسند


24- تاریخ گذشتگان که در تاربخ قدیم اتفاق افتاده کدامند ؟،

الف - قوم لوط  .عاد  ثمود وهود ✔️

ب - قوم عاد  قوم موسی و  قوم عاد

ج  - قوم یک جا نشین  ، قوم مسلمان وهود

د - گزینه یک ودو


25-چه قصه هایی مربوط به ظهور پیامبر وصدر اسلام می باشد ؟

الف -برخورد منافقان و جنگ های زمان پیامبر ✔️

ب - جنگ های صلیبی  - بیعت نکردن با حضرت علی (ع)

ج - واقعه کربلا  و برخورد منافقان

د - گزینه 2و

3

26 -همسر کدام پادشاه از زنان نمونه می باشد ؟

الف حضرت مریم ( ع)

ب - حضرت اسیه ( ع ) ✔️

ج - حضرت  ملیکا (ع )

د- حضرت ساره  ( ع )


27 -همسران کدام پیامبران همسرانی خوب وشایسته برای ایشان نبودند ؟

الف -همسر لوط وحضرت نوح ✔️

ب -حضرت نوح وحضرت یونس

ج - حضرت لوط وحضرت موسی


28 -داستان های انسان های خوب با فرزند بد به کدام مورد میتوان اشاره کرد ؟

الف - حضرت یعقوب وپسرش

ب - حضرت لوط وپسرش

ج - حضرت نوح وپسرش✔️


29 -قصه ی واقعی انسان با حیوانات کدام داستانها می شود به انها پرداخت؟ 

الف - سخن گفتن حضرت سلیمان با هد هد ومورچه

ب  - سخن گفتن حضرت سلیمان با باد ومورچه

ج - همراهی کردن سگ اصحاب کهف با دوستان خدا

د -گزبنه 1 و3


30-قصه ی واقعی انسان با حیوانات به کدام داستانها می شود پرداخت  ؟

الف - سخن گفتن حضرت سلبمان با هد هد ومورچه .

ب - سخن گفتن حضرت سلبمان با باد ومورچه

ج - همراهی کردن سگ اصحاب کهف با دوستان خدا

د - گزینه 1 و 3▪✔️


31- سوره" دهر " در شان چه کسانی نازل  شده است ؟

الف- حضرت علی  ( ع )

ب - حضرت زهرا ( س)

ج - امام حسن  (ع ) و امام حسین  ( ع )

د  - همه موارد✔️


31- قصه های مستندی که میتواند در تاربخ به عنوان ردیف قصه  ها قرار بگیرد کدامند ؟

الف - تاریخ جهان  ، تاربخ اسلام

ب - شهدای جنگ تحمیلی وشهدا ی محراب

ج - گزینه 1 و2✔️


32 -چه مطالبی میتوانید در قران مجید وجستجو در ایات وتفاسیر پیدا کنید ؟

الف -کسانی که ستم کردند چه بلایی به سرشان امد .

ب - کسانی که به مردم  ظلم کردند چه عذابی را چشیدند .

ج - کسانی که نیکوکاری کردند  چه کازی کردند

د - همه موارد✔️


33 - کتاب قصه های قران نوشته چه کسی است ؟

الف - حجت الاسلام مصطفی زمانی ✔️

ب - آیت الله محلاتی

ج - ایت الله بهجت


34-کتاب قاموس قران به چه صورتی است؟ 

الف - به صورت تصویری

ب - به صورت الفبایی.✔️

ج - به صورت عدد ی


35- در تفسیر ها باید از فرمایشات چه کسانی استفاده کنبم ؟

الف - بزرگان دین

ب - پیامبر وائمه ✔️

ج - مفسران قران

د - عالمان وامامان

*****

حفظ سوره ق-جلسه سوم

 

۱_در صدر اسلام آموزش قرآن از طریق.....

الف_ خواندن قرآن

ب_ حفظ کردن آیات

ج_ حفظ کردن از طریق سینه به سینه✔️


۲_ چرا امروزه با وجودتیتراژ زیادقرآن باید حفظ شود

الف_ گسترش ونشر قرآن

ب_ بخاطر برکات✔️

ج_ انتشار در تمام جهان


۳_ انس با قران مربوط به.....

الف_ مسلمانان است

ب_ تمام انسان ها است

ج_ هرمسلمان وهر انسانی که مخاطب قران وخدا است✔️


۴_ آیه ی فاقرئوا ما تیسرمن القران به چه موضوعی تاکید دارد

الف_ خواندن قرآن

ب_ مداومت در خواندن قرآن✔️

ج_ الف وب


۵_ محصول آیه ی فاقرئوا ما تیسرمن القرآن چیست

الف_ خواندن قرآن

ب_ حفظ قرآن✔️

  ج_ انس با قرآن


۶_ اصیل ترین نوع حفظ قرآن کدام است

الف_   انس با قرآن

ب_ انس مداوم ومکرر با قرآن✔️

ج تکرارکردن آیات قرآن


۷_ کسی که حافظ قرآن است زمینه ی....و...... در آیات را بهتر دارد

الف_ تدبر وتفکر✔️

ب_ تدبر وتعقل

ج_ تفکر وتعقل


۸_ حافظ قرآن در چه صورتی می تواندازقرآن بهره برداری کند

الف_ از مفاهیم قرآن بهرمند باشد✔️

ب_ انس همیشگی داشته باشد

ج_ درست حفظ کرده باشد


۹_ یکی از برکات قرآن اثر وضعی است

الف_ درست✔️

ب_ نادرست


۱۰_ با توجه به عبارت( کسی که قرآن می خواند ولی معانی را کامل نمی داند)

کدام جمله نادرست است

الف_ ارتباط بین خود وخدا احساس نمی کند✔️

ب_ خود را مخاطب خدا می داند

ج_ نا خودآگاه تاثیری درفکرو روح ایجاد می شود


۱۱_ کسی که قرآن می خواندو حفظ می شودیک.....و......با قرآن احساس می کند

الف_ انس وهمنشینی✔️

ب_ انس وهمراهی

ج_ راهنما وانیس


۱۲_این سخن از کیست

کسی که حافظ قرآن است زمینه ی تدبر وتفکر در آیات را بهتر دارد

الف _ شهید مطهری

ب_ امام خمینی ره

ج_ مقام معظم رهبری✔️

*****

زبان قرآن و مفاهیم- جلسه سوم

 

۱)صرف به چه معنی است؟

الف)تغییر

ب)توانایی تغییر یک مصدر به یک فعل

ج)تبدیل کلمه به صیغه های مختلف

د) الف وب✔️


۲)کلمه ((مَنَّ)):

الف)ماضی است✔️

ب)مضارع است

ج)مصدر است


۳)مضارع فعل ((مَنَّ)) چیست؟

الف)یَمُنُّ✔️

ب)یَمَنَّ

ج)یُمَنُّ


۴)کدام گزینه در مورد (یُزَکّیهِم) صحیح است؟

الف) ثلاثی مزید - ازباب تفعیل✔️

ب) ثلاثی مزید - از باب تفعُّل

ج) از باب تفعَُل- مصدر آن تَزکِیّه


۵)در خطبه( الحمد لله الذی جعلنا مِن زرع ابراهیم و ذریه اسماعیل )

《مِن》 مِن تجریدیه است:

الف) درست ✔️

ب) نادرست


۶)(کانَ- یکونُ)جز افعال.........است ونقطه مقابل........‌‌می باشد.

الف) ناقصه- صیغه مبالغه

ب) ناقصه- حروف مشبهه بالفعل✔️

ج) اجوف- صیغه مبالغه

د) مثال- حروف مشبهه بالفعل


7)مصدر کدام یک از فعل ها درست ذکرشده است ؟

الف) یُزَکِّیهِمْ مصدر : تَزکیه✔️

ب) یُعَلِّمُهُمُ مصدر:مُعَلّم

ج) یَتْلُو مصدر :تِلاوَه                                

د) مَنَّ مصدر: یَمُنُّ


8)نقش کدام کلمه در آیه زیر درست بیان نشده است ؟

لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ

الف) اللَّهُ:فاعل مَنَّ                       

ب) الْمُؤْمِنِینَ:مجرور  به علی

ج)اذ:حرف جر✔️                             

ج)بعث:فعل


9)صحیح یا غلط بودن عبارات زیر را مشخص کنید.

 قد برسر فعل ماضی بیاید معنی تحقیق می دهد یعنی وقوع فعل حتمی است ولی بر سر فعل مضارع این معنا را نمی دهد.                          

 ص(  ✔️  )       غ(    )


10)در عبارت قرانی یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ:

تمام کلمات نعت(صفت)هستند برای پیامبراکرم(ص)  
                                    

 ص(  ✔️  )       غ(    )

 

 

11)در کدام گزینه صنعت التفات صحیح توضیح داده شده است؟

الف) التفات یعنی تغییر در خطاب است.

ب) التفات به معنی روی گرداندن از غایب به مخاطب یا متکلم  و بالعکس است

ج)معرفه آوردن کلمات نکره برای تاکید بیشتر روی کلمه وبلاغت سخن

د)گزینه الف و ب✔️


12) در کدام عبارت قرانی زیر کدام کدام یک از فنون علم بدیع آمده است.

إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ

الف)التفات          

ب) تجرید✔️                      

ج)حسن تعلیل

 

 

13)علت نکره آمدن کلمه رَسُولًا در عبارت إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا چیست؟

الف)نا شناس بودن   

ب)مبهم بودن شخص مورد خطاب    

ج) تعظیم و تفخیم✔️


14) کلمه منت از ماده مَنّ به معنی ........................است.

الف) نعمت سنگین وثقیل✔️    

ب)مجبور کردن     

ج) لطف و نیکی              

د)هیچکدام

 

 

15) خداوند در کجا از تعبیر منت نهادن استفاده کرده است؟

الف) درباره پیامبران که برای هدایت  وتعلیم مردم فرستاد. ✔️ 

ب) درباره نعمت پدر و مادر برای فرزندان

ج) درباره نعمت نزول قرآن کریم

 

 

16)کدام گزینه جز انواع تجرید نیست؟

الف) تجرید با ((بِ)) تجریدیه

ب) تجرید با (( مِن)) تجریدیه

ج) تجرید به شکل کنایه

د)تجرید با تکرار لفظ✔️

*******

سبک زندگی قرآنی- جلسه سوم

 

1-سخن ما در سبک زندگی از نظر قرآن به چه سبکی است؟

الف.به سبک زندگی الهی

ب. به سبک زندگی معنوی

ج. به سبک زندگی اسلامی

د. گزینه الف و ج ✔️


2- کدام گزینه در مورد آیه 28سوره بقره صحیح است؟

الف. به دوره موت قبا از دنیا اشاره دارد.

ب. دو دوران موت و دو دوران حیات را برای انسان مطرح میکند.

ج. دوره حیات اول و حیات دوم را برای انسان مطرح میکند.✔️


3- "کنتم امواتا" به کدام دوره از موت انسان اشاره دارد؟

الف. موت بعد از دنیا

✅ب موت قبل از دنیا

ج. موت قبل از دنیا تا آخرت

 

 

4- دوران موت اول دوره قبل از دنیاست؟

الف. درست ✔️

ب.نادرست

 

 

5-جاهای خالی را کامل کنید.

دوران موت دوم......... و حیات دوم........ است.

الف. قبل از دنیا - قیامت

ب. قیامت - قبل از دنیا

ج. قیامت -برزخ

د. برزخ –قیامت✔️


6-با توجه به این آیه "ثم انکم بعد ذلک لمیتون"

شما انسانها بعد از دنیا میت خواهید بود.

خداوند کدام گروه از  مسثنی و به ان ها میت نمی گویند.

الف. مقتولین فی سبیل الله✔️

ب.مجاهدین فی سبیل الله

ج. یقاتلون فی سبیل الله

 

 

7-ترجمه کنید.

ثم انکم بعد ذلک لمیتون

الف. شما انسانها بعد از حیات میت خواهید بود.

ب.شما انسانها بعد از دنیا میت خواهید بود.✔️

ج.شما انسانها میت می شوید.

د.شما انسانها بعد از موت زنده می شوید.

 

 

8-فرق موت و حیات فیزیکی در چیست؟

الف. در روح انسان است

ب. در نفس انسان است.

ج. در بدن انسان است.✔️


9-دوره حیات اول دوره ........... است.

الف.دوره قبل از دنیاست

ب. دورخ بعد از موت است.

ج. دوره قبل از زندگی دنیاست.✔️


10-دوره حیات دوم ....... است.

الف. بعد از دنیا تا آخرت

ب. قیامت ✔️

ج. برزخ

 

 

11- چند حالت از موت داریم؟

الف. دو حالت. قبل از دنیا-برزخ✔️

ب. دو حالت . بعد از دنیا -قیامت

ج. دو حالت. برزخ –قیامت

 

 

12.از نظر قرآن روح ما انسانها هر وقت دارای بدن باشد ......می شود.

الف) میت

ب) حی✔️

ج) جسم

 

 

13. موت وحیات که در همه ما انسانها وجود دارد واز آن استفاده می کنیم موت وحیاتی.....‌

الف) فیزیکی است ✔️

ب) معنوی است

ج) نورانی است

 

 

14. روح با دارا بودن بدن ......وبدون آن ......می شود.

الف) حی- میت✔️

ب) میت - حی

  ج) حیات فیزیکی - میت

 

 

15.هر کجا خطاب( یا ایها الذین امنوا) در قرآن بیاید  به چه معنی است؟

الف) یعنی همه انسانهای مومن

ب) یعنی هیچ واسطه بین خدا وما نیست✔️

ج) یعنی خداوند غیر مستقیم با ما سخن می گوید.

 

 

16. بیشترین خطاب در قرآن کدام خطاب است؟

الف) یا ایها الناس

ب) یا ایها النبی

ج) یا ایها الذین امنوا✔️


17. خطاب (یا ایهاالذین امنوا) چند بار در قرآن ذکر شده است؟

الف)۸۹  بار✔️

ب)۲۶ بار

ج)۲۲بار

18.عمل به دین خدا چه نوع حیاتی به ما می بخشد؟

الف) حیات فیزیکی

ب) حیات معنوی✔️

ج) حیات همیشگی

 

 

19.آیه ۱۲۲ سوره انعام به گفته مفسرین در مورد چه کسی آمده است؟   

الف )حضرت محمد (ص)

ب)  سید الشهداء همزه (ص)✔️


20. چرا در آیه ۱۲۲ سوره انعام خداوند از سید الشهداء همزه( ص) به عنوان میت یاد کرده است؟

الف) چون خداوند اورا دوباره زنده کرد

ب) چون قبل از اینکه اسلام بیاوردقلبش در وحدانیت نبود✔️

ج) چون در جنگ احد شهید شد

 

 

21.حضرت همزه (ص) در کدام جنگ شهید شد ؟

الف) خندق

ب) احد✔️

ج) خیبر

 

 

22. با توجه به آیه ( اومن کان میتا فاحیینه وجعلنا له نورا یمشی به فی الناس) حیاتی که مورد نظر قرآن است از این حیات قرآن به چه حیاتی تعبیر کرده است؟

الف) حیات فیزیکی

ب) حیات نورانی

ج) حیات طیب✔️


23. بدن انسان جزء ابزار فیزیکی است که با  آن فعالیت می کند.

الف) درست✔️

ب) نادرست

 

24. این موت وحیاتی که در همه ما انسانهاست تا وقتیکه این بدن را داریم واز آن لذت می بریم موت وحیات معنوی است.

الف )درست

 ب) نادرست✔️

 

 

25. ما انسانها ( حی) هستیم  این حیات فیزیکی ماست که مدار آن........

الف) روح ماست

ب) بدن ماست✔️


26. کدام آیه درمورد عالم برزخ یا عالم موت است که روح در اختیار ملائکه ودیگران است ودر واقع قبض روح شده است؟

الف) ثم انکم بعد ذلک لمیتون ✔️

ب) اعلموا ان الله یحول بین المرء وقلبه وانه الیه تحشرون

******

 تشویق فرزندان به نماز- جلسه سوم

 

1.کدام گزینه جزء تشویق دانش آموزان به نماز نیست

الف_ بیان مفاهیم نماز

ب_ بیان داستان

ج_ آسان گیری✔️


۲_ تمام مراحل برای تشویق دانش آموزان به نماز......

الف _ ارتباط دارند✔️

ب_ می توانند مستقل عمل کنند

ج_ هرکدام درمرحله سنی خاص است

 

 

۳_ برای تربیت دانش آموزان در چه زمینه ای شدت وتندی لازم است

الف_ وقتی رفتارشان ناهنجار است

ب_ وقتی  کارها رادرست انجام نمی دهند

ج_ در هیچ موردی✔️


۴_ برای ایجاد انگیزه در دانش آ موزان چه چیزی لازم است

الف_ تشویق

ب_ نفوذ عاطفی✔️

ج_ با او دوست شویم

 

 

۵_ تمسخر وتهدید باعث می شود که

الف_ نفوذ عاطفی صورت نگیرد

ب_ علاقمندی اتفاق نیفتد

ج_ الف وب✔️


۶_ رفتار........می تواند ایجاد.....کند

الف_ عاطفی_ انگیزه

ب_ خوشایند_ انگیزه✔️

ج_ تشویق_ اطاعت

 

 

۷_ رفتار ائمه برای نهادینه کردن مفاهیم دینی از چه اعمالی استفاده کردند

الف_ رفتار خوب

ب_ خلق وخوی خوب

ج_ همه ی موارد✔️


۸_ در قرآن پیامبر چگونه معرفی می کند

الف _ راهنما

ب_ مشاور دلسوز

ج_ اسوه حسنه✔️


۹_ پرهیز از رفتار نا خوشایند باعث جذب دانش آموزان به نماز می شود

الف_ درست✔️

ب_ نادرست

 

 

۱۰- بیشترین تاثیر گزاری بر دانش آموزان

الف_ والدین دوستان هستند

ب_ مربیان هستند

ج _ دوستان هستند✔️


۱۱- از ویژگی دوستان خوب نیست

الف_ رفتارشان خوب

ب_ گرایش به محیط فرهنگی ندارند✔️

ج_ رفتارشان نابهنجار نیست

 

 

12-برای نهادینه سازی بحث نماز در دانش آموزان از چه ویژگی هایی می توان استفاده کرد؟

الف) آشنایی با مفاهیم نماز

ب) آسان گیری منطقی

ج) پرهیز از رفتارهای ناخوشایند

د)همه موارد✔️


13. کدام گزینه جزء تکنیک های ترغیب دانش آموزان بسوی نماز نمی باشد؟

الف) روش گفتگو

ب) آسان گیری منطقی

ج) تفسیر آیات قرآن✔️

د) بیان داستان

 

 

14. وقتی ما می خواهیم دانش آموزان را نسبت به یک مفهوم یا رفتار علاقه مند کنیم..... ؟

الف) باید در دانش آموز نفوذ عاطفی داشته باشیم

ب) دانش آموزان باید دوستان خوب داشته باشند

ج) رفتار های خوشایند باید داشته باشیم

د)الف و ج✔️


15. در سیره ی عملی اهل بیت برای نهادینه کردن مفاهیم دینی درجامعه و بیشتر کردن گرایش انسان ها به خداونداز چه ابزاری استفاده می کردند؟

الف) رفتارها ، منش ، خلق و خوی خوب✔️

ب)هم نشینی با اهل بیت و مسلمانان

ج)داشتن صفات نیکو و ترویج و ابراز خود جهت نمایش الگوها

 

 

16.توصیف قران از پیامبر از جهت خلق و خو و منش چه بوده است؟

الف) اسوه حسنه

ب) الگوی فاخر

ج) بی نظیر

د) همه موارد✔️


17.یکی از مهم ترین عوامل جذب دانش آموزان به نماز چیست ؟

الف) الگو بودن

الف) داشتن صفات نیک

الف) پرهیز از رفتار های ناخوشایند✔️

الف) دوستان خوب

 

 

18.عوامل نهادینه سازی بحث نماز در دانش آموزان کدام گزینه است؟

الف) آشنایی با مفاهیم نماز/ بیان داستان/ آسان گیری منطقی/ روش گفتگو/ پرهیز از رفتارهای ناخوشایند/ دوستان خوب✔️

ب) آشنایی با تفسیر نماز/ بیان داستان/ آسان گیری منطقی/ روش گفتگو/ پرهیز از رفتارهای ناخوشایند/ دوستان خوب

ج) آشنایی با مفاهیم نماز/ بیان داستان تاریخی/ آسان گیری منطقی/ روش گفتگو/ پرهیز از رفتارهای ناخوشایند/ دوستان خوب

د) هیچ کدام

 

 

19. مربی و معلم باید حتماباید  .................  باشد تا دانش آموزان از او تبعیت کنند.

الف)دارای صفات حسنه

ب)الگوی فاخر ✔️

ج)دوست و یاور خوبی

د)دارای منش خوبی

 

 

20. در سیره ی عملی اهل بیت(ع) مثل وجود مبارک نبی اکرم (ص) ، امیر المومنین (ع) وحضرت صدیقه طاهره (س) به چه دلیل دارای رفتارها ، منش ، خلق و خوی خوب بودند؟

الف) برای نهادینه کردن مفاهیم دینی درجامعه

ب) بیشتر کردن گرایش انسان ها به خداوند

ج) علاقه مندی انسان ها به بندگی خداوند

د)همه موارد✔️


21.- پرهیز از رفتار های ناخوشایند می تواند عامل ........................ باشد.

الف)جذب دوستان خوب

ب)جذب به نماز✔️

ج)پیدا کردن صفات حسنه

د)همانندی خلق و خوی اهل بیت

 

 

22- نکاتی که در ترغیب دانش اموزان به نماز می تواند موثر باشد کدامند ؟

الف - اشنایی با مفاهیم نماز

ب -بیان داستان - اسان گیری منطقی

ج - روش گفتگو وپرهیز از رفتارهای ناخوشایند

د - همه موارد✔️


23. ایا دانش آموزان فقط با اشنا شدن با مفاهیم نماز به خواندن نماز ترغیب می شود ؟

الف - بله ✔️

ب - خیر

24.مربی ومعلمی که می خواهد دانش اموز را به خواندن نماز علاقمند کند چه کارهایی نباید انجام دهد ؟

الف - برخوردهای تند و ناخوشایند

ب  برخوردهای مصالحت امیز

ج - رفتار هایی که منجر به عصبانیت شود .

د  - گزینه 1 و 3✔️


26-چه مربیان ومعلمین نمی توانند در دانش آموزان نفوذ عاطفی داشته باشند ؟

الف -مربیان ومعلمینی که رفتار های ناخوشایند  ، تندی خلق وخو ✔️

ب - مربیان ومعلمینی که رفتارهای نامعقول با بچه ها دارند .

ج - مرببان ومعلمینی که تحت تاثیر شرایط نامناسب قرار بگیرند.

 

 

27.-اگر مربیان ومعلمین که نتوانند در دانش اموز نفوذ عاطفی داشته باشند چه اتفاقی نمی افتد ؟

الف -  یادگیری

ب - علاقمند سازی ✔️

ج - یادگیری وعلاقمند شدن به درس وکلاس

 

 

28 - در سیره عملی اهل بیت برای نهادینه کردن مفاهیم دینی باید از چه ابزارهایی استفاده کرد؟

الف - هم صحبت شدن با دانش  اموز

ب - دوستان خوب بودن وبا اعتماد به انها

ج - رفتارها ، منش ، خلق وخوی خوب▪✔️


29 -- در قران کریم وقتی از پبامبر وصفی را میشنویم او را چه معرفی می کنند ؟

الف - اسوه حسنه

ب - الگوی فاخر وبی نظیر

 ج - اسوه وامید زندگی وبی نظیر

د - گزبنه 1 و2✔️


30 - مربی ومعلم باید چگونه باشد تا دانش اموزان از او تبعیت کنند ؟

الف - مربی ومعلم باید حتما الگوی فاخر باشد ✔️

ب - مربی ومعلم باید بهترین سرمشق باشد .

ج - مربی ومعلم باید بااخلاق ورفتار نیکو باشد

 

 

31. عامل جذب به نماز چیست ؟

الف - داشتن اعتماد  به دانش اموز

ب - پرهیز از رفتار های ناخوشایند  ✔️

ج - اخلاق وصفات نیکو وبرجسته

د - هیچ کدام

 

 

32. - دانش آموزان چه مقاطعی به دوستانشان گرایش دارند؟

الف - مقطع ابتدایی ودبیرستان و نوجوانی✔️

ب - مقطع متوسطه ودانشگاه

ج - مقطع ابتدایی ومتوسطه اول

******

مشاوره از منظر قرآن-جلسه سوم

 

1- مشاوربرای عقل انسان ........... است.

ذخیره ✔️

توشه

پاداش

 

 

2- ............ پیامبر رحمت است.

معلم

مشاور✔️

دوستِ خوب

 

 

3-کدام یک از مشاغل زیر برای عقل انسان ذخیره محسوب می گردد؟

معلم

پزشک

مشاور✔️


3- مشاور از انسان در نبرد با چه نیروهایی حمایت می کند؟

نفس و شیطان✔️

بیماری های روحی

نفس عماره

 

 

4- "لقد من الله علی المومنین اذ بعث فیهم رسولا منهم" این آیه به کدامیک از موارد زیر اشاره دارد؟

خداوند مومنان به رسولش را دوست می دارد

خداوند منت نهاد ( نعمت بخشید) بر مومنان ( انسان) بابت بعثت پیامبر✔️

رحمت خدا شامل مومنانی می گردد که اهل دقت و توجه باشند.

 

 

5- گرایش  به مشاوره  در انسان امری فطری است.

درست ✔️

نادرست

 

 

6-پیامبران مشاور انسان هستند.

درست ✔️

نادرست

 

 

6- کدام یک از موارد زیر ، یکی از ویژگی های مشاور است ؟

مشاور باید در موارد مورد مشاوره حکم قطعی ارائه دهد.

مشاور فقط ابلاغ نظر می کند✔️

مشاور می تواند در شرایط خاص ابلاغ نظر بکند.

 

 

8- مشاور در موارد خاص ابلاغ نطر می کند.

درست

نادرست✔️


9- "و ما علی الرسول الا بلاغ مبین "  این آیه به کدام مورد اشاره دارد؟

مشاور شفاف مسائل را مطرح کند✔️

مشاور  با بلاغت و شیوایی مسائل را مطرح می کند

مشاور با صراحت مسائل را مطرح می کند.

 

 

10- در آیه "و ما علی الرسول الا بلاغ مبین "  اشاره شده است که بر عهده پیامبر جز بلاغ مبین چیز دیگری نیست .

درست✔️

نادرست

 

 

11- آیه " انما انت المنذر..." را خدواند خطاب به چه کسی فرمودند؟

حضرت موسی

حضرت ابراهیم

حضرت محمد✔️


12- در این بخش از آیه" انما انت المنذر..." خداوند خطاب به پیامبر به چه امری اشاره می فرماید؟

ای پیامبر شما فقط باید راه را نشان دهید ✔️

ای پیامبر شما باید حجت بر مردمان تمام کنید.

ای پیامبر شما باید بشارت دهنده بهشت باشید.

 

 

13- کدام یک از موارد زیر در مورد مشاور، نادرست است؟

مشاور به فرد نیازمند به مشاوره عنایت می کند

مشاور در امر مورد مشاوره جبر می کند ✔️

مشاور در حد نیاز ، به فرد مورد مشاوره را توجه و محبت می کند.

 

 

14- گرایشات فطری ، آمیزشی است.

درست

نادرست✔️

15-گرایشات فطری،آموزشی نیست.

درست✔️

نادرست

 

 

16-امر آمیزشی ، نوعی آموزش غیر مستقیم است.

درست✔️

نادرست

 

 

17- کدام  یک ازموارد زیر در مورد گرایش به مشاوره در انسان درست است؟

گرایش به مشاوره  درانسان امری آموزشی است

گرایش به مشاوره در انسان امری است آمیزشی

گرایش به مشاوره درانسان امری است فطری ✔️


18- از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهری ، گرایش به مشاوره چگونه  امری است؟

امری آموزشی

امری  آمیزشی

امری  فطری✔️


19_ مشاوره.....برای .......انسان است

الف_ راهنمای_ هدایت

ب_ ذخیره_ عقل✔️

ج_ راهنمای_ عقل

 

 

20- مشاور حمایت کننده ی انسان است در

الف_ نبردبا نفس و شیطان ✔️

ب_ جهل ونفس

ج_ شیطان وجهل

 

 

21. بنا بر آیه ی ولقد منَّ الله علی المومنین......اشاره بر چه موضوعی دارد

الف_ گرایش های فطری

ب_ گرایش به مشاوره

ج_ گرایش به مشاوره  فطری است✔️


22_ جمله ی گرایش آمیزشی نوعی آموزش غیر مستقیم است

الف_ درست✔️

ب_ نادرست

 

 

23_ گرایش به مشاوره نه به صورت.....بلکه به صورت......است

الف_ فطری _ آموزشی

ب_ آموزشی_ فطری✔️

ج_ فطری _ اکتسابی

 

 

24_ علت گرایش به مشاوره چیست؟

الف گرایش به مشاوره فطری است✔️

ب_ گرایش به مشاوره آموزشی است

ج گرایش به مشاوره اکتسابی است

 

 

25_ فطری بودن گرایش به مشاوره را کدام دانشمند از زبان چه کسی نقل می کند

الف _ مطهری_ امام

ب_ مطهری_ طباطبایی✔️

ج_ امام طباطبایی

26_ وظیفه ای که بر عهده ی مشاور است

الف_ حاوی یک اندیشه است

ب_ حامل یک نگاه است

ج_ فقط شفاف مسائل را مطرح می کند✔️


27_ آیه ی وما علی رسولا الا بلاغ مبین دلالت بر چه می کند

الف_ مشاور فقط ابلاغ نظر می کند✔️

ب_ پیامبران مشاور انسان هستند

ج_ امر مشاور بسیار بزرگ ومهم است

 

 

28_ کدام جمله در رابطه ی پیامبر با انسان نادرست است

الف_ پیامبران بر انسان سیطره ندارند

ب_ پیامبران منذر هستند

ج_ مشاور جبر می کندبه رحمت الهی ✔️

29-کتاب بررسی های اسلامی اثر چه کسی است؟

الف.علامه طباطبایی✔️

ب.شهید مطهری

ج.امام خمینی ره

 

 

30-مقام ولایت چه مقامی است؟

الف. همان مقام اهل بیت است

ب. جایگاه پیامبر می باشد

ج.هردومورد✔️


31-احکام صادره از سوی مقام ولایت چگونه صادر میشوند؟

الف.از راه شورا

ب.از راه شورا،مشاوره و بارعایت صلاح اسلام و مسلمین✔️

ج.از راه شورا ولی بدون نیاز به رعایت صلاح مسلمین

 

 

32-حکم ولایت را..............صادر میکند.

الف.پیامبر

ب.ولی✔️

ج.ائمه اطهار

 

 

33-اجزای دینی که انسان به آن اجزا گرایش فطری دارد گرایشش آموزشی و آمیزشی است.

الف.درست

ب.نادرست✔️


34-گرایش انسان به بحث شور سلیم و مشاوره صمیم در کدام آیه ذکر شده است؟

الف.فطرالناس علیها

ب.فاقم وجهک للدین حنیفا

ج.ذلک الدین القیم✔️

ج.هردو

  • سید محمد عبداللهی
  • ۰
  • ۰


دوستان بزرگوار برنامه درسی طبق اعلام رادیو قرآن تقدیم حضور می شود

ضمنا با توفیق الهی کلیه فایل های صوتی ضمن خدمت

در این وبلاگ نیز بارگزاری خواهد شد.




به زودی متن "word" محتوی کلیه برنامه آموزشی شمیم دانش در همین وبلاگ بارگذاری می شود.

 

فایل های صوتی کلیه جلسات برنامه روزانه بارگذاری می شود.

 

دریافت فایل صوتی ادبیات داستانی(درس اول)

دریافت فایل صوتی ادبیات داستانی (درس دوم)

دریافت فایل صوتی ادبیات داستانی(درس سوم)

ادبیات داستانی(درس چهارم)

ادبیات داستانی(درس پنجم)

*****

دریافت فایل صوتی زبان قرآن و مفاهیم(درس اول)

دریافت فایل صوتی زبان قرآن و مفاهیم(درس دوم)

دریافت زبان قرآن و مفاهیم(درس سوم)

زبان قرآن و مفاهیم(درس چهارم)

زبان قرآن و مفاهیم(درس پنجم)

*****

دریافت فایل صوتی حفظ سوره ق(درس اول)

دریافت فایل صوتی حفظ سوره ق (درس دوم)

 حفظ سوره ق (درس سوم)

حفظ سوره ق (درس چهارم)

حفظ سوره ق (درس پنجم)

*****

 صوتی سبک زندگی قرآنی(درس اول)

 صوتی سبک زندگی قرآنی(درس دوم)

 سبک زندگی قرآنی(درس سوم)

سبک زندگی قرآنی(درس چهارم) 

سبک زندگی قرآنی(درس پنجم)

*****

  شیوه های تشویق فرزندان به نماز (درس اول)

  شیوه های تشویق به نماز(درس دوم)

شیوه های تشویق به نماز(درس سوم)

 شیوه های تشویق به نماز(درس چهارم)

*****

دریافت فایل صوتی مشاوره از منظر قرآن (درس اول)

دریافت فایل صوتی مشاوره از منظر قرآن(درس دوم)

مشاوره از منظر قرآن(درس سوم)

مشاوره از منظر قرآن(درس چهارم)

  • سید محمد عبداللهی
  • ۰
  • ۰

ادلّه ی فهم ناپذیری قرآن کریم برای غیر معصومان


1. جایگاه رفیع قرآن کریم


قرآن کریم کلام خداوند سبحان و تجلی ذات و صفات اوست و تردیدی نیست که باید بین کتاب و مفسر آن تناسب وجود داشته باشد، ولی مقام بلند کتاب خدا و توان علمی محدود انسان های عادی با یکدیگر سنخیت ندارد. بنابراین، فهم قرآن کریم ویژه ی کسانی است که با قرآن سنخیت دارند و آنان، تنها معصومان (علیهم السلام) هستند.

(آخوند خراسانی 1366: 2 / 60 صدر 1410: 223)

نقد:
این استدلال بر دو مقدمه استوار است؛ نخست اینکه قرآن حاوی معارفی پیچیده و فهم ناپذیر برای افراد عادی است و دوم، ملازمه ی بین آن و فهم ناپذیر بودن قرآن برای غیر معصومان. مقدمه ی اول مقبول است؛ قرآن کریم علاوه بر معانی ظاهری، مشتمل بر معانی باطنی است که تنها معصومان (علیهم السلام) از آن آگاهند، لکن مقدمه ی دوم نادرست است و دلیلی بر این ملازمه وجود ندارد. قرآن کریم در عین آنکه مشتمل بر معارف بلند است، می تواند معارفی دست یافتنی برای عموم مردم نیز داشته باشد. در مقام اثبات مفهوم بودن قرآن برای عموم انسان ها می توان به این آیات و روایات استدلال کرد:

الف: آیات

«إِنَّا أَنزلناهُ قرآناً عربیًّا لَُّعلَّکم تعقلونَ» (یوسف: 2): به درستی که ما آن (کتاب) را (به صورت) خواندنی عربی نازل کردیم تا شما درک کنید.

«هذا بیانٌ لِّلنَّاسِ و هدی و موعظةٌ لِّلمتَّقینَ» (آل عمران: 138): این (کتاب) بیانی است برای مردم و هدایت و موعظه ای است برای پرهیزکاران.

«و لقد یسَّرنا القرآنَ للذِّکر فهل مِن مُّدَّکرٍ» (قمر: 17): به تحقیق قرآن را برای ذکر (پند گرفتن) آسان نمودیم. پس آیا پند گیرنده ای هست؟

«أَفلا یتدبَّرونَ القرآنَ و لو کانَ مِن عندِ غیرِ اللهِ لوجدوا فیهِ اختلافاً کثیراً» (نساء: 82): پس آیا در قرآن تدبّر نمی کنند که اگر از نزد غیر خدا بود، هر آینه در آن اختلاف فراوان می یافتند.

«أَفلا یتدبَّرونَ القرآنَ أَم علی قلوبٍ أَفقالها» (محمد: 24): پس آیا در قرآن تدبّر نمی کنند؟ یا بر دل های (که آن را نمی پذیرند) قفل هایش نهاده است.

«کتابٌ أَنزلناهُ إِلیکَ مبارکٌ لِّیدَّبَّروا آیاته و لیتذکَّر أُولوا الأَلبابِ» (ص: 29): کتابی است مبارک که به سوی تو نازل کردیم تا در آیاتش تدبّر کنند و خردمندانه پند گیرند.

ب. روایات

علی (ع) در روایتی فرمود:
«واردد الی الله و رسوله یضلعک من الخطوب و یشتبه علیک من الامور فقد قال الله سبحانه لقوم احب إرشادهم «یا ایّها الّذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم فان تنازعتم فی شیء فردوه الی الله و الرّسول» فالرّد الی الله الاخذ بمحکم کتابه...»
(رضی 1365: 1008 نامه ی 43):
کارهای مشکلی که تو را درمانده می کند و اموری که بر تو مشتبه می شود، به خدا و رسول او بازگردان، که خدای متعال به قومی که ارشاد آنان را دوست داشته، فرموده است: و ای کسانی که ایمان آورده اید. خدا را اطاعت کنید و از فرستاده خدا و اولی الامری که از خود شماست پیروی کنید و اگر در چیزی نزاع کردید، آن را به خدا و روسل باز گردانید، باز گردانیدن به خدا در نظر گرفتن آیات محکم کتاب اوست.

همچنین آن حضرت فرمود:
«فانظر ایّها السّائل فما ذلک القرآن علیه من صفته فأتمّ به واستضی بنور هدایته» (همان: 234 خطبه ی 90): ای پرسش کننده (از وصف خدا) (به قرآن) بنگر و از اوصاف خدا، آنچه که قرآن تو را به آن راهنمایی کرده، پیروی کن و از نور هدایتش پرتو برگیر.

از پیامبر گرامی اسلام روایت کرده اند که فرمود:
«... فاذا التبست علیکم الفتن کقطع اللیل المظلم فعلیکم بالقرآن فانه... هو الدلیل یدلّ علی خیر سبیل و هو کتاب فیه تفصیل و بیان...» (کلینی 1388: 2 / 573): هر گاه فتنه ها مانند پاره های شب تاری بر شما مشتبه شدند، به قرآن روی آورید، زیرا... قرآن راهنمایی است که به بهترین راه هدایت می کند و کتابی است که در آن تبیین و توضیح حقایق است.

این روایات به روشنی دلالت دارد که راه بهره گیری از قرآن کریم بدون تبیین معصومان (علیهم السلام) به طور کلی به روی بشر بسته نیست.

ج. تحدّیات قرآن کریم

مفاد آیات تحدی مستلزم فهم پذیر بودن قرآن کریم حتی برای غیر مسلمانان است. شکی نیست که پیامبر اسلام (ص) قرآن کریم را به عنوان معجزه ی رسالت خویش معرفی کرده است و از همه ی منکران خواسته است که اگر می توانند مانند دست کم یک سوره از آن را بیاورند؟ حال اگر قرآن کریم برای غیر معصومان فهم پذیر نباشد، چگونه می توان از منکران قرآن خواست همانند چیزی را که نمی فهمند بیاورند یا درباره ی همطرازی گفته های دیگران با قرآن، داوری کنند؟ تلاش برای آوردن همانند آیاتی که فهمیده نمی شود، کاری ناممکن و در خواست آن از دیگران غیر منطقی است. مخاطبان اولیه ی تحدی قرآن کریم، کافرانی بودند که پذیرای تبیین آیات از رسول خدا (ص) نبودند؛ اگر آن حضرت آیات را بر خلاف فهم ایشان تفسیر می نمود نمی پذیرفتند بنابراین این مقصود آن است که با تدبر در قرآن کریم و فهم محتوای آن، به حقانیت آن پی ببرند و با ناتوانی در تحدی حقانیت آن را دریابند. تحدی در آیه ی «أَفلا یتدبَّرونَ القرآنَ ولو کان مِن عند غیر اللهِ لوجدوا فیه اختلافاً کثیراً» (نساء: 82) فهم پذیر بودن را روشن تر بیان می کند؛ زیرا مفاد این آیه آن است که با تدبر در آیات قرآن کریم مفاد آیات فهمیده می شود. و هماهنگی آیات با یکدیگر نیز روشن می گردد. با توجه به ویژگی های قرآن کریم و انسان، آشکار می شود که تدوین کتابی با چنین درجه ای از هماهنگی از حدود توان بشر خارج است.
(مصباح یزدی 1376: 1 / 154 به بعد )
  • سید محمد عبداللهی
  • ۰
  • ۰


هـ. نفی ابهام از قرآن کریم: واژه ابهام در مقابل وضوح و روشنی به کار می رود.

ابهام قرآن کریم به این معنی است که بدون استعانت از قراین و بیانات خارجی نمی توان معانی و مقاصد آن را درک نمود، که این مطلب، اساس نظریه ی «تفسیر در انحصار روایت و نقل» می باشد حال آنکه برخی روایات، از اعتقاد به ابهام قرآن شدیداً منع کرده اند، چنین گفتاری مخالف با ایمان و اعتقاد به واقعیت قرآن معرفی شده است. مثلاً در روایت است: عن أبی جعفر (ع) قال: من قال: «أن القرآن مبهم» فقد کفر

(طباطبایی، 1393: 3 / 87).

یعنی: هر کس بگوید: «قرآن مبهم است» به یقین کافر شده است.

تأمل در مفهوم این روایت و نظایر آن به خوبی می فهماند که گفتن و اظهار نمودن اینکه «قرآن کریم کتابی است مبهم» تا چه اندازه خطرناک و مغایر با اساس ایمان و واقعیت قرآن می باشد. تا آنجا که آن را به عنوان یک گفتار هلاکت بار تلقی کرده اند.

نکته ای که در این روایت باید مورد توجه قرار گیرد، چگونگی ملازمه ی بین اعتقاد به مبهم بودن قرآن و کفر شخص، می باشد. جواب این سؤال را می توان با تدبر در این روایات دریافت. بر طبق این اعتقاد، اگر کسی قرآن کریم را مبهم و نامفهوم بداند، خواه ناخواه آیاتی را که در آنها قرآن با تعابیری چون بیان، نور و لسان مبین معرفی می شود، تکذیب نموده است. وی با چنین اعتقادی، عملاً قرآن کریم را متروک دانسته و در واقع سخن او مستلزم تکذیب قرآن مجید خواهد بود.


نکته ی دیگر اینکه در برخی روایات به جای «من اعتقد أنّ القرآن مبهم» تعبیر «من قال أنّ القرآن مبهم» وجود دارد. این تعبیر حاکی از آن است که نه تنها این اعتقاد بلکه اصولاً ابراز و اظهار این مطلب نیز موجب خطراتی بزرگ خواهد بود که کمترین آن ایجاد فاصله بین توده مردم و قرآن کریم است که با توجه به توصیه های اکید که درباره ی ترغیب مردم به تمسک به قرآن کریم شده است، میزان خطر این اشاعه ی به خوبی معلوم می گردد.


**************

3. دلیل عقلی:

طرفداران مفهوم بودن قرآن کریم در اثبات نظریه ی خود، به جز کتاب و سنت، به دلایل دیگری نیز تمسک نموده اند که از آن جمله دلیل عقلی است. در این قسمت، تحت عنوان «تعطیل قرآن» به بررسی و تحلیل این دلیل می پردازیم.

بی تردید آنچه به عنوان روایات تفسیری در کتب مربوط ضبط شده است، نه تنها برای توضیح و تفسیر کل قرآن کریم، بلکه برای تفسیر قسمت مورد ملاحظه ای از آن نیز کافی نیست. این مطلب را می توان به سهولت و با مراجعه به تفاسیری که اختصاص به جمع آوری روایات تفسیری دارد، دریافت.

بنابراین اگر ما معانی و مقاصد آیات قرآن کریم را جز از راه نقل و روایت، مورد فهم و درک ندانیم و راه تأمل و تدبر را، در فهم قرآن کریم به روی خود ببندیم و ارتباط معانی و مقاصد قرآن را با الفاظ عبارات آن یک نوع ارتباط خاص تعبدی و نا مفهوم بدانیم، درباره ی آیاتی که روایتی در توضیح و بیان معانی آن وارد نشده است، چه نظری باید داشت؟!

بی شک این اعتقاد باعث خواهد شد که سرگشته شویم و قهراً یکی از این دو مطلب را بپذیریم:


1. مقامی که وظیفه ی بیان و توضیح قرآن را به عهده داشته است، در انجام وظیفه ی خود تقصیر یا لااقل قصور کرده است.

در صورتی که کسی مسؤولیت تفسیر قرآن را به عهده نداشته است، باید گفت: این آیات همچنان نامفهوم و مبهم می ماند و تا ظهور معصوم (ع) درک ناپذیر باقی خواهد ماند. اما هر دو مطلب توالی فاسدی را به دنبال دارد. زیرا مطلب اول متضمن نقص رسالت پیامبر (ص) و در حقیقت انکار آن می باشد، لذا قبول این مطلب تکذیب این حقیقت مسلّم است که در حد کفر محسوب می شود.

اما مطلب دوم به جهت نفی مسؤولیت تفسیر قرآن کریم، مطلبی باطل است. این موضوع، در عین تعارض با آیات صریحی که بیان و توضیح قرآن کریم را از وظایف مقام رسالت می شمارد، مستلزم انکار جنبه های جهانی و جاودانی آیین اسلام است.


2. سیره ی مسلمانان:

سیره ی مسلمانان از ادله ی شرعی به شمار می رود. به این معنی که هر گاه از نظر تاریخی ثابت شود مسلمانان متدین اقدام به انجام عملی می نمودند حتی اگر دلیلی مبنی بر جواز شرعی آن عمل در بین ایشان نباشد، روش عملی مسلمانان خود دلیل آن است که این عمل مشروع است. این موضوع حاکی از وجود دلیل شرعی مسلّم بر جواز آن عمل است.

حال باید دید سیره ی مفسران اسلامی در فهم و استخراج معانی قرآن کریم چگونه بوده است و اگر روش ایشان، فهم قرآن کریم از راه تدبر بوده آیا نهی و منعی از آن روش شده است؟ مطالعه ی اجمالی تاریخ تفسیر قرآن کریم و بررسی چگونگی سیر علوم قرآنی در میان مسلمانان، به ویژه در عصر اهل بیت (علیهم السلام)، بیانگر این واقعیت است که دانشمندان اسلامی از عامه و خاصه همواره در مسائل مورد نیاز به قرآن کریم مراجعه می کردند و از آیات قرآن کریم برای حل مشکلات ومعضلات اعتقادی، علمی، اخلاقی و... استفاده می کردند. حتی کسانی که قرآن کریم را بدون دلالت روایات مفهوم نمی دانسته اند به آیات تمسک می نمودند و از آنها برای رد این نظریه استعانت می کردند.

3. سیره و بنای عقلا:

روش و طریقه ای که عقلاً با بینش و فکر صحیح در زندگی و شؤون حیات از آن پیروی می کنند، تا آنجا که نهی و منعی درباره ی آن از ناحیه ی شارع مقدس به ما نرسیده باشد، می تواند در شؤون دینی نیز حجت و دلیل باشد؛ زیرا اگر این روش شرعاً ممنوع بود، می بایست صریحاً از آن نهی نمی شد. به عنوان مثال بنای عقلا در زندگی فردی و اجتماعی خود، بر آن است که سخن فرد راستگو را بپذیرند و به آن ترتیب اثر دهند؛ و وقتی به شرع مقدس رجوع می کنیم، می بینیم که از این روش عقلانی نهی و منعی به عمل نیامده است. در نتیجه می توان در اثبات احکام شرعی از این شیوه پیروی نمود؛ آنچه محدثان مطمئن از منابع وحی نقل می کنند، بپذیریم و طبق آن عمل نماییم.

موضوع «صحت اعتماد به ظواهر الفاظ و عبارات در فهم مقاصد متکلمان» نیز یکی دیگر از بارزترین موارد این قاعده ی کلی و بنای عقلایی است. زیرا روش مردم در فهم و تفهیم مقاصدشان جز این نبوده است که به ظاهر گفتار گوینده توجه نمایند و مقاصد و معانی کلام وی را از طریق قواعد ادبی و دلالت های لفظی و ظاهر قراین موجود به دست آورند. سیره و بنای عقلا، در عصر شارع مقدس مورد نظر بوده است و نه تنها از آن نهی و منعی به عمل نیاورده بلکه خود او هم از این طریق مقاصد خویش را اعلام نموده است. این مطلب درباره ی قرآن نیز، کاملاً صادق می باشد. بی شک قرآن کریم در مقام تفهیم معانی و مقاصد آیات، روش خاصی را ابداع نکرده و برای این کار از همان روش عقلایی پیروی نموده است. زیرا اگر روش قرآن مجید در تفهیم مقاصد خود مغایر با روش عقلایی بود، می بایست با بیانی واضح از اعمال این روش ممانعت می کرد. بنابراین خداوند حکیم برای تفهیم مقاصد و معانی آیات به همان روش عقلایی و معمول اعتماد کرده و برای مخاطبان نیز روشی جز پیروی از روش عقلایی متعارف، معیّن ننموده است.

البته این نکته ی مهم را نباید از نظر دور داشت که آیات قرآن کریم به دلیل دقایقی لفظی و نکات ادبی اعجاز آمیزی که در آن به کار رفته است، از حداکثر ظرفیت الفاظ برای معانی عمیق استفاده کرده است؛ لذا آنچه از راه تأمل و تدبر در آیات به دست می آید، نسبت به ظرفیت معنوی آنها ناچیز است لکن این مطلب با اینکه قرآن کریم را ظواهری باشد تا افراد آگاه به زبان قرآن کریم بتوانند آن را درک کنند منافاتی ندارد.

(عمید زنجانی، 1379: 347-353 با تصرف)

  • سید محمد عبداللهی
  • ۰
  • ۰


ج. استدلال امامان (علیهم السلام) به قرآن کریم:


بسیاری از روایات، به مناسبت های مختلف برای اثبات مطالب و تأیید مقاصد مورد نظر، به آیات تمسّک کرده اند و به عنوان شاهد و دلیل مورد استفاده قرار گرفته اند. حال اگر فهم معانی و مفاهیم آیات قرآن کریم بدون روایات تفسیری امکان نداشت استشهاد و استدلال به آیات از سوی معصومان چگونه می توانست درست باشد؟ زیرا دلیل نزد مخاطب باید روشن تر از مدعای گوینده باشد در غیر این صورت آوردن دلیلی که خود مبهم و نامفهوم است کار لغو و بیهوده ای خواهد بود.
نمونه هایی از این روایات را، که در آنها آیات قرآن کریم به عنوان شاهد و دلیل آورده شده است، در مسائل مختلف می توان یافت.
امام صادق (ع) در پاسخ سؤال زراره که از دلیل صحت مسح به قسمتی از سر سؤال کرده بوده فرمود: «به جهت حرف باء که در آیه ی وضو «وامسحوا برؤوسکم» (مائده: 6) به کار رفته است». (حرّ عاملی، بی تا: 1 / 291)


آن حضرت در آنجا که از پذیرش خبر نمّام، به دلیل فاسق بودن وی، نهی فرمود به آیه ی نبأ استشهاد نمود: «یا أیّها الَّذینَ آمنوا إِن جاءکم فاسقً بنبأٍ فتبیَّنوا». (انصاری، بی تا: 1 / 59)
امام صادق (ع) در بیان دلیل منع از طول دادن جلوس در بیت الخلاء به منظور گوش دادن به غناء، به همین اندازه که به سرعت آن مکان را ترک نکرده است فرمودند: آیا نشنیده ای گفتار خداوند را که فرموده است: «و البصر و الفؤاد کلُّ أُولئکَ کانَ عنه مسؤولاً» (اسراء: 36) یعنی: زیرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرستش واقع خواهند شد.



امام صادق (ع) خطاب به فرزندش، اسماعیل فرمود: «هنگامی که مؤمنان نزد تو بر مطلبی شهادت می دهند، آنان را بپذیر و گفتارشان را تصدیق کن». خداوند می فرماید: «یؤمنُ باللهِ و یؤمنُ للمؤمنینَ». (توبه: 61) (بحرانی، بی تا: 1 / 222)
در موضوعی دیگر، امام صادق (ع) پس از حکم به حلال بودن ازدواج عبد با زنی که شوهرش سه بار او را طلاق داده است، به آیه ی «حتَّی تنکحَ زوجًا غیره» (بقره: 230) «تا آنکه خود را به نکاح همسر دیگری در آورد» استشهاد نمود و فرمود: زیرا اطلاق کلمه ی «زوج» بر «عبد» نیز صادق است. (بحرانی، بی تا: 1 / 222)


امام صادق (ع) درباره ی عددم حلیت ازدواج موقت با زنی که سه بار طلاق داده شده است، به آیه ی «فإن طلَّقها فلا جناحَ علیهما أَن یتراجعا» (بقره: 230) یعنی: پس اگر شوهر دوم آن زن را طلاق داد. در صورت مراجعه گناهی بر او و شوهر اول نیست». استدلال نمودند و فرمودند، در صورتی که در متعه طلاق نیست. (بحرانی، بی تا: 1 / 223)
امام صادق (ع) درباره ی حلیت متعه به آیه ی: «فما استمتعتم بهِ منهُنَّ فَآتوهنَّ أُجورهنَّ» (نساء: 24) یعنی: «پس چنانکه شما از آنان بهره مند شوید آن حق معین که مزد آنهاست به آنان بپردازید» استدلال نمودند. (بحرانی، بی تا: 1 / 360)


امام صادق (ع) درباره ی عدم صحت طلاق عبد به آیه ی «ضربَ اللهُ مثلاً عبداً مَّملوکاً لاَّ یقدر علی شیء» (نحل: 75) یعنی: «خداوند به عنوان مثل بنده ی زر خریدی که قدرت بر چیزی ندارد را شاهد می آورد» استشهاد کردند. (بحرانی، بی تا: 2/ 376)
نظایر این استدلال ها به آیات قرآن کریم در ابواب مختلف فقه، فراوان آمده است.

د. ارجاع به قرآن کریم:

طبق برخی روایات ائمه ی اطهار(علیهم السلام) در میان اصحاب خویش افراد شایسته را درباره ی اموری که از قرآن کریم به دست آمده بود، به خود قرآن ارجاع می دادند و آنان را به اجتهاد در آیات و استخراج معانی و مقاصد قرآنی از راه تأمل و تدبر، توصیه می کردند. چنانکه یکی از اصحاب امام صادق (ع) به نام عبدالاعلی مولی آسام وقتی از کیفیت مسح نمودن و تکلیف کسی که قادر بر مسح نمودن بر پوست پا نیست از امام صادق (ع) سؤال نمود، حضرت در پاسخ وی فرمودند: حکم این مسأله و امثال آن را می توان از کتاب خدا به دست آورد. خداوند می فرماید: «ما جعلَ علیکم فی الدِّینِ مِن حرجٍ» (حج: 78) یعنی: «خداوند در دین برای شما حرج و مشقت قرار نداده است.» بنابراین آیه باید از روی مراره (پارچه ای که روی زخم یا عضو شکسته می بندند) مسح کنی. (حر عاملی، بی تا: 1 / 327)


بدیهی است در جایی که فهم و درک معانی آیات مربوط به احکام که بیشتر از آیات دیگر احتیاج به توضیح دارند و برای جلوگیری از تحریف قوانین الهی، باید کنترلی شدیدتر بر روی آن ها اعمال شود، بدون مراجعه به روایت ممکن است مورد امضا و تصویب باشند، سایر آیات، به طریق اولی، دارای چنین وضعیتی هستند.
نکته ای که در این روایت باید به آن توجه داشت. این است که امام (ع) رجوع به قرآن را تنها در خصوص زراره تجویز نفرموده اند؛ حتی ارجاع زراره نیز برای منزلت علمی و مقام شامخ وی در فضیلت و تقوی نبوده است. و این مطلبی است که از دقت در تعبیر امام (ع) به دست می آید. «یا زراره! یعلم هذا و أشباهه من کتاب الله» چرا که مفهوم بودن مراد آیه، موجب ارجاع وی به قرآن کریم می باشد و چنانکه گذشت استشهاد و استدلال به آیه در حقیقت، امضای فهم مخاطب را در بر دارد. (ایزدی 1376: 347)

  • سید محمد عبداللهی